Lees hier de verslagen van de “zes uren voor de democratische school” van 18 november 2023
De lerarenorganisatie Ovds (Oproep voor een democratische school) organiseert op zaterdag 18 november voor de elfde maal de tweejaarlijkse “zes uren voor de democratische school”.
De “zes uren” bieden je een waaier aan leerrijke workshops en debatten, ontmoetingen met collega’s uit het hele land, in een warme sfeer, rond een heerlijk koud buffet. We heten je van harte welkom. Je kan je op het einde van dit artikel of hier inschrijven (maar bekijk eerst het volledig programma).
Plaats
Instituut St Julien Parnasse
Sint Juliaanskerklaan, 22
1160 Brussel (Oudergem)
♦ Metrostation Delta (12 minuten vanuit Centraal Station Brussel: metrolijn 5, richting Hermann-Dubroux)
♦ Parking Delta (J. Clickxstraat 1160 Oudergem; deze publieke parking is gratis)
⇒ vanaf het metrostation of vanaf de parking is het 300 meter te voet naar de school.
Programma
Vanaf 9u: onthaal, koffie, infostands …
10u-12u: eerste reeks workshops
NL1 – Welke samenwerking is er mogelijk/wenselijk tussen het Vlaams en Franstalig onderwijs? Debat met:
- Hannelore Goeman, lid van de commissie Onderwijs en fractieleidster (Vooruit) in het Vlaams Parlement
- Nadia Naji, voorzitster Groen
- David Pestieau, ondervoorzitter PVDA-PTB
- Marie Borsu, lid van de commissie Onderwijs in het parlement van de Fédération Wallonie-Bruxelles (ECOLO)
- Delphine Chabbert, lid van de commissie Onderwijs in het parlement van de Fédération Wallonie-Bruxelles (PS)
(tweetalig debat met simultaanvertaling)
Lees hier méér over dit debat.
NL2 – Hoe kunnen we het niveau van ons onderwijs verhogen?
Het afgelopen schooljaar organiseerde Ovds een grote lerarenenquête over het niveau van het onderwijs. Tijdens de workshop worden de belangrijkste resultaten van deze enquête toegelicht. Daarbij leggen we de meest opmerkelijke of controversiële resultaten voor aan de deelnemers in een interactief stellingenspel. Met Katrien De Maegd (Ovds; lector in de lerarenopleiding) en Stefan Haelvoet (Ovds; provinciaal secretaris ACOD Onderwijs)
NL3 – Kennismaking met Freinet en de Freinet-pedagogie.
Luc Heyerick, expert in Freinetonderwijs, oud-departementshoofd Onderwijs en Opvoeding, voorzitter van Keerpunt Secundaire Freinetschool, brengt leerkrachten en leerlingen mee uit het Freinet onderwijs en geeft je een inkijk in de basisprincipes, de visie van Freinet zelf en hoe het er in de praktijk nu aan toe gaat in het Freinet onderwijs en de Freinetbeweging.
Lees:
Een nieuw boek over Freinet-pedagogie “Freinetonderwijs, een eigen wijze van onderwijs”
De revolutionaire inspiratie van de Freinet-pedagogie. (Interview met Laurence De Cock)
NL4 – Competentiegericht onderwijs: een kritische blik.
Conferentie-debat met Nico Hirtt (Ovds, auteur van meerdere boeken rond onderwijs)
Wat verklaart de opkomst van het “competentiegericht” onderwijs in heel wat landen? Welke impact heeft het (gehad) in ons (Franstalig en Vlaams) onderwijs? Waarom is deze pedagogie niet immuun voor serieuze kritiek? Een kritische balans.
Lees “Competentiegericht onderwijs, een pedagogische mystificatie” (Nico Hirtt)
NL5 – Concrete initiatieven voor een betere sociale mix in het onderwijs.
Sinds in 2022 de nieuwe inschrijvingsregels van kracht werden is het systeem van ‘dubbele contingentering’ afgevoerd en neemt het risico op sociale segregatie opnieuw toe. In deze workshop zoeken we naar concrete alternatieven om een betere ‘sociale mix’ op lokaal niveau te bereiken. We schetsen kort het voorstel van Ovds voor een alternatieve algemene inschrijvingsregeling die vrije keuze en sociale mix beter in balans brengt. Maar we gaan vooral in op twee lokale initiatieven:
- Onderwijscentrum Gent organiseert schoolwandelingen. Ouders bezoeken met begeleiding verschillende scholen in de wijk. Samen met een netwerk aan partners werkt het Onderwijscentrum outreachend naar ouders toe om hen meerdere scholen te leren kennen. Lia Blaton schetst de ervaringen en uitdagingen van de ondernomen acties.
- In het secundair onderwijs is vooral de ‘vroege tracking’ de motor van sociale segregatie. Reeds lange tijd werken ‘authentieke middenscholen’ aan een alternatief hiervoor: een brede eerste graad zonder selectie en met uitstel van studiekeuze. Ludo Decaluwé (voormalig directeur van Pius X te Antwerpen en drijvende kracht achter ICOON – Innoverend Comprehensief Onderwijs) schetst de ervaringen, risico’s en randvoorwaarden voor succes.
Coördinator: Ides Nicaise (professor KU Leuven)
.
12u-14u: middagpauze en plenair gedeelte
- Koud buffet met dessert (optioneel, 12 €; mits reservatie); je kan ook een lunchpakket meebrengen
- Korte gelegenheidstoespraken
- Infostands
14u-16u: tweede reeks workshops
NL6 – Democratisering van het onderwijs zonder neerwaartse nivellering
De Franse socioloog Jean-Pierre Terrail stelt vast dat de enorme toename van het aantal studenten en het aantal gediplomeerden in het secundair en het hoger onderwijs in de loop van de voorbije decennia gepaard ging met een verlaging van de cognitieve verworvenheden bij een vergelijkbaar onderwijsniveau (bv op het einde van het lager of het secundair onderwijs). Terrail kritikeert de “tolerantie voor onwetendheid” waartoe het opgeven van intellectuele eisen in naam van “sociale compassie” heeft geleid. Hij pleit voor een democratisering van het onderwijs zonder neerwaartse nivellering.
Jean-Pierre Terrail is hoogleraar sociologie aan de universiteit van Versaille-Saint-Quentin en lid van de Groupe de recherche pour la démocratisation scolaire (GRDS). Hij schreef meerdere boeken, zoals “Pour une école de l’exigence intellectuelle”.
Lees zijn artikel “Tolerant voor onwetendheid in het onderwijs”
(J.-P. Terrail spreekt in het Frans. Er is simultaanvertaling voorzien. Vragen kunnen ook in het Nederlands worden gesteld)
NL7 – Hoe het lerarentekort aanpakken zonder in te boeten op kwaliteit?
Het lerarentekort treft vele scholen, vooral de scholen met veel kwetsbare leerlingen. De maatregelen van de onderwijsminister blijken ondermaats en soms ondoordacht (denk bv aan de invoering van de gastleraar zonder enig pedagogisch diploma). Minister Weyts installeerde ook een “commissie van wijzen”, olv Dirk Van Damme, die eind 2023 voorstellen zal formuleren om de lerarenloopbaan te “moderniseren”. Tijdens onze workshop laten we een panel van “wijzen van de werkvloer” aan het woord. Hoe kunnen we de uitstroom (nu verlaat 30% van de beginnende leerkrachten binnen de 5 jaar het onderwijs) verminderen? Hoe kunnen we de instroom van gemotiveerde jongeren verhogen? Zonder in te boeten op de kwaliteit van het onderwijs en op de arbeidsvoorwaarden van het personeel.
Panel met Lise Maissin (leerkracht secundair onderwijs Brussel), Céline Van Namen (leerkracht lager onderwijs Sint Niklaas, nu adjunct provinciaal secretaris ACOD Onderwijs Oost-Vlaanderen), Senne Heremans (leerkracht lager onderwijs Geel)
NL8 – Is CLIL ook mogelijk in een klas met anderstalige leerlingen?
CLIL (Content and Language Integrated Learning), een didactiek waarbij leerlingen les krijgen in een andere taal dan hun moedertaal, zet in op interactieve leermethoden en taalbewust lesgeven. Onderzoek toont aan dat CLIL een grote leerwinst heeft voor een breed publiek. In de praktijk wordt CLIL vandaag vooral aangeboden aan leerlingen met Nederlands als moedertaal en met een hoge SES.
De lerarenopleiding van AP Hogeschool voert in samenwerking met secundaire scholen CLIL-projecten uit in klassen met weinig leerlingen met Nederlands als thuistaal. De eerste resultaten zijn positief en suggereren dat zelfs een korte CLIL-interventie de motivatie voor taal en inhoud kan versnellen.
In deze workshop geven de onderzoekers een uitvoerige introductie tot de CLIL-didactiek en tonen ze een overzicht van de eerste resultaten van hun onderzoek. Daarnaast overlopen ze met de deelnemers de potentiële toepassingen en vormen van CLIL in de lerarenopleiding en binnen het secundair (en lager) onderwijs
Coördinator: Stephen Hargreaves, lector en onderzoeker in de lerarenopleiding van AP Hogeschool (Antwerpen).
Lees méér:
- over het onderzoek van AP Hogeschool: CLIL in een meertalige omgeving. Tijd voor een nieuw verhaal.
- over de workshop tijdens de “zes uren”.
NL9 – Emanciperend onderwijs in het Zuiden (Bangladesh, Gambia)
Je maakt kennis met 2 scholen in Gambia en Bangladesh, die werken met een zeer arme bevolking. Deze scholen zetten bewust in op emanciperend onderwijs, met een werking naar leerlingen, ouders en leerkrachten. De scholen zijn veel meer dan lesgeven. Zij vormen het centrum van een aanpak naar de buurt toe, vertrekkend vanuit basisnoden van mensen. Maak kennis met deze hoopvolle initiatieven!
Hugo Van Droogenbroeck (voormalig lerarenopleider AP Hogeschool) en Lut Adriaensens (voormalig onderwijzeres in Leuven) zetten zich al 15 jaar in voor de opleiding van leerkrachten in een multiculturele basisschool in Bangladesh.
Els Salembier (pedagoog en coördinator van Keerpunt Secundaire Freinetschool) werkte in Gambia mee aan de oprichting van een basisschool. Na 10 jaar inzet ter plaatse gaat zij nog elk jaar terug om aan de verdere uitbouw mee te werken.
Er zijn ook 14 workshops in het Frans.
16u-17u: napraten in de bar
Praktisch
Inschrijving vooraf is aanbevolen. Klik hier om in te schrijven
Toegangsprijs:
– normaal tarief: 15€
– leden Ovds: 10€
– studenten: 8€
– groepen: contacteer ons vooraf
Je inschrijving is slechts geldig na betaling.
Voor informatie en vragen: mail ons
Je kan 6 uren Ovds folder (recto: mini-affiche; verso: programma) downloaden.
