Makarenko: de sleutelideeën van zijn pedagogie

Een Russische onderwijzer begon 83 jaar geleden met een project dat op het eerste zicht op een school voor gestraften leek. Anton Makarenko wilde de kinderen socialiseren die de maatschappij tot de gevangenis of de straat veroordeelde. Hoe? Door handenarbeid en schoolse arbeid. Honderden delinkwente kinderen, wezen van de burgeroorlog, werden hem vanaf 1920 toevertrouwd. In de Oekraïne leidde hij zijn centrum, “kolonie Gorki”. Waarom spreekt men tot op vandaag met respect over deze man die van zijn leerlingen een militaire discipline eiste? Makarenko was een enthousiaste, rechtvaardige, vrolijke pedagoog, eerder veeleisend dan hard. Hij wou “elk menselijk wezen vanuit een optimistische visie benaderen, op het gevaar af zich te vergissen”. Zo vroeg hij de kinderen om mee te werken aan de organisatie van de school en hij luisterde naar hen. Zijn leerlingen hadden vlug begrepen dat zij geluk hadden hem te ontmoeten. Een domein dat een puinhoop was herschiepen ze in een plaats waar ze konden verblijven, werken en studeren. De gronden rond het domein maakten ze vruchtbaar. De meeste van deze meisjes en jongens zijn werkzame en sociale Sovjetburgers geworden. De “kolonie Gorki” en later de “commune Dzerjinski” zijn uitgegroeid tot modellen en inspiratiebron voor de oprichters van actieve scholen.

Het Borgerhouts woordenboek

Borgerhouts is een mooie taal. Maar hoe dikwijls overkomt het je niet dat je, in gesprek met een Borgerhoutenaar, grote vragende ogen opzet of,...

Meester Bachmann en zijn klas (filmbespreking)

In filmzalen Zed (Leuven en Hasselt), Sphinx (Gent), Lumière (Antwerpen en Brugge), Palace (Brussel), Buda (Kortrijk) kun je de film “Herr Bachmannn und seine...

Doorstaan de “competenties van de 21ste eeuw” de proef van de cognitieve psychologie?

Problemen oplossen, kritisch, creatief of innovatief denken, samenwerken, communiceren … kortom, competenties waar niemand zonder kan. Dat komt goed uit: zowel door het bedrijfsleven...

Een dogmatische en bureaucratische pedagogie

Verre van een pedagogische vernieuwing te brengen sluit het competentiegericht onderwijs de leerkrachten op in routineus, bureaucratisch werk met heel veel regels. Dit vloeit voort uit een bekrompen en dogmatische visie over de verhouding leerkracht-leerlingen.

De onthaaste school

Sinds april dit jaar voert ‘Groen!’ het zogenaamde “horizondebat”. De bedoeling ervan is “de politieke inhoud - het programma van ‘Groen!’ - op te poetsen en terug volledig actueel te maken”. Het debat richt zich niet alleen naar de leden van ‘Groen!’ . “Iedereen die zin heeft, is van harte welkom om mee te discussiëren” zo zegt Annalisa Gadaleta, medewerkster van Mieke Vogels. In dat “Horizontendebat” is ook plaats voor onderwijs. Het voorstel van de onthaaste school, dat medio september door ‘Groen!’ werd gelanceerd, heeft zijn ontstaan gevonden in de werkgroep Gezin & Zorg.

ACOD start petitie tegen invoering “gastleraar” en “leraar-specialist”

Met het Decreet Lerarenambt wil de minister van Onderwijs het lerarentekort wegwerken en de waardering voor het lerarenberoep verhogen. Het decreet bevat enkele goede...

Individualisering in het onderwijs: oplossing of probleem? (conferentie Philippe Meirieu)

Op 20 november 2021 was Philippe Meirieu te gast op de “ zes uren voor de democratische school". Tijdens een conferentie ging hij in...

Er zijn handarbeiders en intellectuelen. Of niet?

Wij publiceren hier het eerste deel van het dossier "Theorie en praktijk. Intelligentie, kennis, pedagogie ..." dat verscheen in ons tijdschrift "De democratische school" (nr. 60, december 2014). Dit dossier, van de hand van Nico Hirtt, begint met een inleiding die een overzicht geeft van de drie delen van het dossier. Daarna volgt het eerste deel "Handarbeiders en intellectuelen".

De scholen terug open? No way!

Als het aan de minister van onderwijs ligt, dan gaan de scholen in Vlaanderen zo rap mogelijk weer open, te beginnen met de lagere...

Lid worden van Ovds. Een abonnement op “De democratische School”.

We nodigen je uit om je te abonneren op "De democratische school", het driemaandelijks tijdschrift van de Oproep voor een democratische school (Ovds). Je kan ook lid worden van Ovds (Oproep voor een democratische school), een organisatie van leerkrachten en van studenten uit de lerarenopleidingen.