Globale analyses

In Vlaanderen woedt een heftig debat over de noodzaak, de oriëntatie en de haalbaarheid van een grondige hervorming van het secundair onderwijs. Is er wel nood aan een grondige hervorming? Het Vlaams (secundair) onderwijs scoort toch niet slecht in internationaal vergelijkende onderzoeken zoals bv. PISA …

Is een hervorming van het secundair onderwijs wel nodig? Ons onderwijs doet het toch niet slecht in internationale vergelijkende onderzoeken ... Volgens Ovds kent ons secundair onderwijs minstens drie grote pijnpunten.

De analyse van de zwaktes bepaalt meteen de oriëntatie van de gewenste hervorming van het secundair onderwijs. Wie de sociale ongelijkheid in ons onderwijs een groot probleem vindt, stelt structurele hervormingen voor die de sociale segregatie beperken. Wie vindt dat de topprestaties achteruitgaan, zal zich vooral bekommeren om uitdagend onderwijs voor de sterke en hoogbegaafde leerlingen. De werkgevers uit de technologische sectoren wensen een bredere instroom in de nijverheidsrichtingen en zijn om die reden gewonnen voor een bredere eerste graad en uitstel van studiekeuze tot na de eerste graad. Politici die vinden dat het secundair onderwijs te duur is, achten het ogenblik gekomen om te rationaliseren en te besparen.

In september 2010 kwam minister Smet met een eerste oriëntatienota voor de hervorming van het secundair onderwijs. Een jaar lang gaven allerlei onderwijsactoren hun opmerkingen en kritieken. Smet stelde een meer omvattende conceptnota in het vooruitzicht tegen eind 2011, daarna tegen de zomer van 2012 … In zijn beleidsnota (2009-2014) voor onderwijs had hij nog een conceptnota vooropgesteld tegen midden 2010.

Op zondag 2 december was er in "De zevende dag" (VRT-televisie) een debat over de hervorming van het secundair onderwijs. Het debat kwam er na het debat in het Vlaams Parlement van 28 november en na het beruchte kranteninterview van Kris Peeters op 26 november.

Op 26 juni 2012 hield de partij GROEN een persconferentie waarop Elisabeth Meuleman, Vlaams volksvertegenwoordiger, haar (elektronisch) boek over de onderwijshervorming voorstelde. In de media werd daar ten onrechte weinig aandacht aan besteed.

Op 8 mei 2012 maakte het VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) zijn visie bekend rond de hervorming van het secundair onderwijs. De visietekst “Toekomst SO in kleuren” werd in Gent voorgesteld aan een duizendtal directeurs en leden van schoolbesturen. Van de 956 Vlaamse secundaire scholen behoren er 660 tot het katholieke net dat driemaal zoveel leerlingen telt als de andere netten samen. Het is niet enkel omwille van het gewicht van de “Guimardstraat” dat deze visietekst onmisbare lectuur vormt voor wie ernstig wil meepraten over de hervorming van het secundair onderwijs. De visietekst van het VVKSO behoort, samen met de blauwdruk van de commissie Monard (april 2009), de oriëntatienota van minister Smet (september 2010) en de visietekst van Metaforum-KULeuven (januari 2012) tot de best onderbouwde en uitgewerkte voorstellen die op tafel liggen. Op 15 juni hadden we een gesprek met Chris Smits, secretaris-generaal van het VVKSO over enkele belangrijke krachtlijnen van de visietekst “Toekomst SO in kleuren”.

De verwachte onderwijshervorming is maar een stap in de goede richting, vinden de professoren Geert Devos en Martin Valcke. Ze zijn verbonden aan de vakgroep onderwijskunde aan de UGent.

Een structurele hertekening van het secundair onderwijs is broodnodig, vindt Mieke Van Houtte, hoofddocent aan de Universiteit Gent. Ze maakt deel uit van de vakgroep sociologie en van onderzoeksgroep CuDOS.

Op 20 januari 2012 werd in een nokvolle collegezaal van het Gasthuisziekenhuis in Leuven de visietekst van de werkgroep Metaforum (KULeuven) voorgesteld. 14 professoren en medewerkers van de universiteit van Leuven, de meesten bekende onderwijsspecialisten, leggen een gezamenlijk werkstuk neer met voorstellen over de hervorming van het Vlaams secundair onderwijs.