Derde Wereld

Op 13 februari startten de studenten van Québec (Canada) een algemene staking tegen de verhoging van het inschrijvingsgeld die voorzien werd door de liberale regering onder leiding van Jean Charest. Drie maanden later blijft deze staking doorgaan, ondanks de druk en de repressie. Met beslistheid en verbeeldingskracht. En massaal. Laat je onderdompelen in deze indrukwekkende beweging van de woede van de jongeren van Québec.

In 1999 organiseerde de Unesco (de onderwijsorganisatie van de Verenigde Naties) een onderzoek, waarbij kinderen van alle Latijns-Amerikaanse landen uit het derde en vierde leerjaar getest werden op hun kennis van moedertaal en rekenen. In beide gevallen eindigden de Cubaanse leerlingen met grote voorsprong op de eerste plaats, gevolgd door de Argentijnen. Deze puike Cubaanse resultaten zijn geen toevalstreffer. Ze zijn het gevolg van de "andere politiek" die het eiland sinds de revolutie van 1959 volgt.

“Cuba is misschien wel het enige land ter wereld waar de scholingsgraad van de lokale bevolking gemiddeld hoger is dan die van de toerist, terwijl die toerist wel een veel hogere koopkracht heeft…” Knal! Ik was onmiddellijk geïntrigeerd door deze –eerste, maar zeker niet laatste- uitspraak van Marc, onze reisleider. Drie zaterdagen lang worden 24 enthousiaste, nieuwsgierige reisgenoten (op twee na allemaal mensen die iets met onderwijs of vorming te maken hebben) voorbereid op deze veertiendaagse studiereis doorheen Cuba: een vleugje Cubaanse geografie, de geschiedenis, het politieke systeem, de economische situatie, praktische afspraken, het reisprogramma dat werd ontwikkeld door ICS (Initiativa Cuba Socialista). Een koffer aan informatie. Klaar om te vertrekken.

Hij was getuige van de dekolonisatie van de jaren vijftig tot negentig van vorige eeuw. De Derde Wereld - en vooral het Afrikaanse continent - waren zijn tweede thuis. Hij heeft verslag uitgebracht over meer dan dertig revoluties, staatsgrepen en burgeroorlogen in de voormalige Europese kolonies. Hij reisde in de jaren vijftig door een reeks door geen mens bezochte Sovjetrepublieken.

Vriend en vijand zijn het er over eens dat het Cubaanse onderwijs zijn verdiensten heeft. In de vergelijkende onderzoeken van de UNESCO komt Cuba...

Eén oog op de televisiebeelden van de tsoenamiramp in Zuid-Oost-Azië, het andere op het jongste boek van de Uruguyaanse schrijver en journalist Eduardo Galeano. Lezen kan soms een bevreemdende ervaring zijn.

In Chili protesteren de studenten al maandenlang. Met honderdduizenden trekken ze de straat op, bezetten universiteiten. Ze vechten voor een gezamenlijk doel: voor een betere opleiding, voor een beter Chili.

Tijdens de paasvakantie van 1999 trokken 18 leerkrachten naar Cuba om daar gedurende 14 dagen het onderwijssysteem van nabij te bestuderen. De groep was verdeeld in 9 Franstaligen - 9 Nederlandstaligen. Alle onderwijsniveaus waren vertegenwoordigd: zowel kleuter-, lager -, secundair-, buitengewoon-, hoger -, kunstonderwijs als sociale promotie. Vier leden van COC, waarvan drie syndikale afgevaardigden, waren van de partij.

Met 18 Vlaamse en Franstalige leraars trokken we tijdens de paasvakantie 2000 naar Cuba voor een studiereis, georganiseerd door de OVDS. Het werd een gepassioneerde reis, rijk aan ontdekkingen en ontmoetingen. Twee weken van bezoeken aan scholen op alle niveaus, van de kleuterschool tot de universiteit in Havana en de provincies Santa Clara, Cienfuegos en Pinar del Rio, met het volgen van lessen en allerlei vrije discussies met leraars, leerlingen en verantwoordelijken van het ministerie van onderwijs.

Een verdrievoudiging van het deel van het Bruto Nationaal Product (BNP) dat aan onderwijs besteed wordt, een verhoging van het aantal schoolgaande kinderen met 70 procent, een complete uitroeiing van het analfabetisme. Het aantal onderwijzers steeg met bijna 300 000 onderwijzers en vier miljoen kinderen krijgen een maaltijd in de schoolkantine. Ziedaar enkele onderwijsresultaten van het beleid dat Hugo Chavez vijftien jaar geleden inluidde. In oktober 2012 werd Chavez voor de vierde maal verkozen tot president van Venezuela.