Selectie en hierarchisering

We weten het al een tijdje. Uit internationale vergelijkingen blijkt dat de Vlaamse 15-jarige scholieren op het vlak van wiskundige geletterdheid koplopers zijn in de wereld, net gevolgd door Hong-Kong en Finland. Ook op het vlak van leesvaardigheid en wetenschappelijke geletterdheid horen onze 15-jarigen bij de top drie in de wereld (na Finland en Korea). In geen enkel land halen zoveel leerlingen het hoogste leesniveau als in Vlaanderen. Daartegenover staat dat in geen enkel land het verschil tussen de sterkste en de zwakste leerlingen zo groot is als in Vlaanderen. Er is ook geen ander land waar er zo'n sterk verband is tussen de leerprestaties van de 15-jarigen en de sociaal-economische status (beroep, opleiding, enzovoort) van hun ouders. Die vaststellingen worden gemilderd door het feit dat de slechtst presterende 15-jarigen in Vlaanderen het nog altijd relatief goed doen en ongeveer dezelfde score halen als de hoogste genoteerde landen uit de middengroep. Ondanks deze relativering blijft het toch onaanvaardbaar dat we als een der rijkste regio's ter wereld er niet in slagen de sociale kloof in het onderwijs te dichten.

Op zaterdag 10 november was de "spiegelzaal" van het gemeenschapscentrum De Markten in Brussel vol gelopen voor het tweetalig colloquium “gelijkenissen en verschillen tussen...

In 2000 hebben onderzoekers in opdracht van de OESO vele tienduizenden leerlingen (15-jarigen) in een dertigtal landen getest op vaardigheden inzake lezen, wiskunde en...

In het kader van de Werelddag van Verzet tegen Armoede organiseerde Stop Armoede maandag 17 oktober op de Groenplaats in Antwerpen een actie voor gelijke kansen voor alle jongeren in het onderwijs. Mensen uit het onderwijs en de sociaal-culturele sector voerden samen actie voor een grotere sociale mix in de scholen, meer engagement van leerkrachten en minder zittenblijvers.

De meeste commentaren naar aanleiding van de publicatie van de resultaten van PISA 2018 slaan op de vergelijking van de gemiddelde scores per land...

Tijdens een tweetalig colloquium op 22 april 2023 in Leuven lanceerde Ovds-Aped een burgerinitiatief “Een plaats in een goede school voor elk kind”. Twee...

In de april-blog van het tijdschrift IMPULS verzet Roger Standaert zich tegen populistische simplificatie bij de vergelijking van scholen. Directe aanleiding is de publicatie van...

Eind 2004 werden de resultaten bekend gemaakt van PISA 2003 (Program for International Student Assessment), een vergelijkend onderzoek dat in 2003 bij 15-jarige leerlingen uit 48 landen werd uitgevoerd onder de auspiciën van de OESO. Wat bij het bredere publiek (van leerkrachten) van het PISA-onderzoek bekend is, beperkt zich meestal tot de vergelijking van de gemiddelde scores voor wiskunde of leesvaardigheid tussen verschillende landen of regio's. Zo weet men dat de jonge Vlamingen “kampioenen” in wiskunde zijn, terwijl de gemiddelde resultaten van de leerlingen van het Franstalig onderwijs tot de slechtste van de OESO behoren. Van de vele informatie die het PISA-onderzoek oplevert, zijn deze gemiddelde scores nochtans de minst betrouwbare als men wil vergelijken. Wie de moeite doet om in de gigantische gegevensbestanden van PISA te graven, vindt er heel wat andere informatie van onschatbare waarde. Met dit artikel starten we een reeks studies die gebaseerd zijn op de statistische verwerking en op exclusieve analyses van PISA 2003. In dit eerste artikel stellen we over de sociale ongelijkheid in het Belgisch onderwijs enkele onuitgegeven cijfers voor, die gebaseerd zijn op de economisch-sociale-culturele indicator “ESCS”.

Heel wat onderzoeken op het gebied van onderwijseconomie hebben geprobeerd na te gaan in welke mate “tracking” (het opsplitsen van leerlingen in hiërarchische onderwijsvormen...

Ovds (Oproep voor een democratische school) is voorstander van een lange gemeenschappelijke basisvorming voor (bijna) alle leerlingen. Tien jaar lang, van 6 tot 16 jaar, zouden (de overgrote meerderheid van) de leerlingen samen blijven om pas nadien een studierichting te kiezen. De basisvorming zou veelzijdig en van hoge kwaliteit moeten zijn. Een combinatie van algemene en polytechnische vorming, met ook méér tijd voor lichamelijke opvoeding, kunst en expressie en handvaardigheden. Velen vinden deze optie wel lovenswaardig maar niet realistisch. Zij geloven niet dat een lange gemeenschappelijke stam haalbaar is tenzij met een sterke neerwaartse nivellering van het onderwijsniveau. Zij wijzen op de grote niveauverschillen tussen leerlingen op de leeftijd van 12 jaar. In het dossier "Iedereen bekwaam" (De democratische school, nr. 49, januari 2012) stofferen wij de zienswijze dat de overgrote meerderheid van de jongeren in staat is om een (algemeen vormende en polytechnische) basisopleiding van lange duur met succes te voltooien.