Onderwijssysteem

Vanaf 1 september 2010 treden nieuwe vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het secundair onderwijs in voege. Deze werden nog onder de vorige minister van onderwijs Frank Vandenbroucke goedgekeurd (Besluit Vlaamse Regering, BS 3 juli 2009). De scholen zijn op zoek naar geschikt didactisch materiaal om deze lessen vorm te geven. KBC ziet het gat in de markt en biedt “gratis” lespakketten aan. Laten we de inhoud van onze lessen straks bepalen door commerciële ondernemingen als KBC en Assuralia? Een oproep aan leerkrachten en organisaties om dit terrein niet prijs te geven en een progressief alternatief op te zetten.

Een kwarteeuw geleden vestigde ik me als jonge leerkracht in Brussel. Ik kwam terecht in een Atheneum dat net een fusie had overleefd, met dramatische gevolgen voor het lerarenbestand. Het waren de jaren waarin de besparingswoede van minister Daniel Coens zaliger de teugels vierde met drastische minimumnormen en een doodbloedend VSO als gevolg.

De jongste tijd was er in de media veel aandacht voor de inschrijvingsperikelen in sommige scholen. Vooral de kampeertoestanden aan sommige scholen sprongen in het oog. Soms staan er voor de ene school wachtrijen – fysieke of virtuele bij het elektronisch aanmelden – terwijl minder gegeerde scholen plaatsen over hebben.

Het gelijkekansenonderwijs heeft altijd al onder vuur gelegen. Maar in het zicht van de grote evaluatie van volgend jaar lijken de tegenstanders zich extra te roeren. Marc Laquière, onderwijsspecialist van de Federatie van Marokkaanse Verenigingen, roept de tegenstanders van discriminatie in het onderwijs op om waakzaam te zijn.

Bij de inschrijvingen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel (de 19 gemeenten van het Brussels Gewest) geldt nu een voorrang van 45% voor leerlingen uit Nederlandstalige gezinnen. Minister van Onderwijs Pascal Smet wil die voorrangsregeling optrekken tot 55% en bovendien de verklaring op eer (van de ouders) vervangen door een controleerbaar bewijs dat de ouder(s) Nederlands kennen. Wat sommigen misschien vanzelfsprekend vinden, roept bij anderen kritische reacties op. Hieronder vindt u de reacties van ACOD-Onderwijs (Regio Brussel) en van Johan Leman, medewerker van het Integratiecentrum “Foyer” en voormalig Commissaris voor de strijd tegen racisme.

Het onderwijs is in ons land sinds de staatshervorming van 1988-89 een bevoegdheid van de Gemeenschappen. De Gemeenschappen krijgen hun middelen hoofdzakelijk via voorafnames op federale belastingsontvangsten, met name de BTW en de personenbelasting. Aangezien onderwijs méér dan 75% vertegenwoordigt in de begroting van de Gemeenschappen, bepalen de federale dotaties naar de Gemeenschappen in hoge mate het budget voor het Vlaams en het Franstalig onderwijs.

De meeste leerkrachten zijn ervan overtuigd dat hun leerlingen beter werken in niet al te volle klassen. Een te kleine klas, minder dan 10 leerlingen bv. , heeft weliswaar ook haar nadelen: soms te weinig respons vanuit de leerlingen en te weinig uitwisseling tussen de leerlingen. Maar in een klas met méér dan 25 leerlingen wordt het meestal erg moeilijk om te werken.

De tijd dat onderwijsmedewerkers met ‘allochtone’ leerlingen van school tot school leurden om toch een plaatsje te vinden, behoort in grote mate tot het verleden. De leerachterstand van deze leerlingen blijft evenwel kolossaal. Marc Laquière, pedagogisch raadgever van de Federatie van Marokkaanse Verenigingen in Antwerpen, onderzocht de problematiek. In onderstaand artikel formuleert hij een aantal kritische bedenkingen en voorstellen rond het inschrijvingsbeleid.

De jongste weken bleek pijnlijk duidelijk dat Antwerpen, Brussel, Gent in de nabije toekomst afstevenen op een tekort aan scholen. In de media werd uitvoerig melding gemaakt van duizenden ouders die voor hun kind nog geen school (van hun keuze) hebben gevonden. Tijdens een debat in het Vlaams Parlement op 10 maart verklaarde minister Smet dat tegen september geen enkele leerling zonder school zal achterblijven. Het tekort aan scholen is niet het enige probleem dat moet opgelost worden om alle kinderen een kwaliteitsschool in hun buurt te verzekeren.

Op woensdag 21 april organiseert SCHOOL+ (Platform voor een school zonder uitsluiting) een studienamiddag over het inschrijvingsrecht. Het inschrijvingsrecht, als één van de drie centrale pijlers van het GOK-beleid, stelt dat alle ouders en leerlingen het recht hebben zich in te schrijven in de school van hun keuze. Dit zou gelijke toegang moeten verzekeren, segregatie tegengaan en diversiteit op school bevorderen. Meer en meer betrokkenen beweren echter dat de segregatie op school toegenomen is ... Welke mechanismen spelen hier?