Onderwijs quasi-markt

Een kwarteeuw geleden vestigde ik me als jonge leerkracht in Brussel. Ik kwam terecht in een Atheneum dat net een fusie had overleefd, met dramatische gevolgen voor het lerarenbestand. Het waren de jaren waarin de besparingswoede van minister Daniel Coens zaliger de teugels vierde met drastische minimumnormen en een doodbloedend VSO als gevolg.

In mei 2009, net vóór de regionale verkiezingen voor o.a. het Vlaams Parlement (juni 2009), leverden de diverse departementen van de Vlaamse Administratie hun bijdrage "voor de aankomende nieuwe Vlaamse regering". Deze documenten bevatten, per beleidsdomein, veel informatief materiaaI, een synthese van de stand van zaken en een aantal aanbevelingen voor het beleid van de volgende Vlaamse regering. Uit het onderdeel "Onderwijs en vorming" publiceren we hieronder het hoofdstuk over het inschrijvingsbeleid in het Vlaams onderwijs. In het licht van de evaluatie van de experimenten (Gent, Antwerpen, Brussel) met een centraal aanmeldingsregister die moeten leiden tot een beslissing van de Vlaamse regering (in het voorjaar van 2011) over een nieuw inschrijvingsbeleid, is voornoemde "bijdrage" een interessant document.

Privesector ontdekt middelbare scholen   In “De Standaard” van 2 november 2010 brengt journalist Wim Dehandschutter een reportage over het commercieel bedrijf Educadomo dat bijlessen verkoopt. ‘Kent...

Professor Ides Nicaise en de doctoraatsstudente Emilie Franck (KU Leuven) onderzochten op basis van de PISA-resultaten van 2003 en 2015 de evolutie van de...

De twee onderstaande grafieken vatten twee essentiële lessen uit PISA 2022 samen. Ten eerste de gestage en algemene daling van het prestatieniveau in vele...

Bij de inschrijvingen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel (de 19 gemeenten van het Brussels Gewest) geldt nu een voorrang van 45% voor leerlingen uit Nederlandstalige gezinnen. Minister van Onderwijs Pascal Smet wil die voorrangsregeling optrekken tot 55% en bovendien de verklaring op eer (van de ouders) vervangen door een controleerbaar bewijs dat de ouder(s) Nederlands kennen. Wat sommigen misschien vanzelfsprekend vinden, roept bij anderen kritische reacties op. Hieronder vindt u de reacties van ACOD-Onderwijs (Regio Brussel) en van Johan Leman, medewerker van het Integratiecentrum “Foyer” en voormalig Commissaris voor de strijd tegen racisme.

Waarom zijn de schoolprestaties bijna nergens zo sterk bepaald door de sociale afkomst als in ons land? Hoe kun je verklaren dat het Vlaams...

In Frankrijk staat de kwestie van de “carte scolaire” de jongste tijd in het middelpunt van het onderwijsdebat. De carte scolaire of schoolkaart is een systeem waarmee, sinds 1963, de leerlingen, in functie van hun woonplaats, aan een bepaalde school worden toegewezen. Er bestaat dus geen vrije schoolkeuze voor de leerlingen (ouders) zoals in België. In tegenstelling tot België liepen (in 1963) en lopen de meeste leerlingen in Frankrijk school in het officieel (door de overheid georganiseerd) onderwijs. Het vrije (katholieke) net is er minoritair. In Frankrijk is het principe van een gemeenschappelijke stam sterker verankerd en in praktijk gebracht (o.a. via het collège unique) dan in België. Frankrijk kent ook een sterke centralistische “republikeinse” traditie, met o.a. een sterke centrale sturing en evaluatie van de leerplannen. Denk bv. aan het centrale examen op het einde van het secundair onderwijs, het baccalaureaat, dat beslist over de toegang tot het hoger onderwijs. In het onderstaande artikel schetsen Bernard Calabuig, onderwijsspecialist van de PCF (Parti Communiste français) en Daniel Rome, nationaal secretaris van het netwerk Ecole, de inzet van het huidig debat rond de carte scolaire in Frankrijk.

Sinds een vijftiental jaar streven de geïndustrialiseerde landen ernaar de opdrachten, de structuren en de programma's van hun onderwijssystemen op één lijn te krijgen. De kennisinhouden, die de dragers zijn van gemeenschappelijke cultuur en toelaten de wereld te begrijpen, moeten stapvoets wijken voor vaardigheden die moeten instaan voor de “inzetbaarheid” en de aanpassingsmogelijkheid van de toekomstige werknemers of verbruikers. De gecentraliseerde opvoedingssystemen, die gezorgd hadden voor de massificatie van de jaren '50 tot '70, worden gaandeweg opgegeven ten gunste van netwerken van autonome instellingen, die van elkaar verschillen en mekaar intens beconcurreren. In het hoger onderwijs of het beroepsonderwijs worden nationale diploma's verdrongen door getuigschriften van modulaire vaardigheden die internationaal gelden en soms afgeleverd worden door privé-firma's. Parallel hiermee en onder impuls van het “e-learning” ontwikkelt zich de “Education business”. Een rapport van de OESO uit 1998 besloot onomwonden : “de mondialisering - economisch, politiek en cultureel - brengt met zich mee dat het instituut “School”, lokaal ingeplant et verankerd in een bepaalde cultuur en samen met haar de “leerkracht” als achterhaald afgeschreven worden” (OESO 1998). Maar wat zijn de gevolgen voor de lerenden?

Centraal in het debat over het inschrijvingsbeleid staat de afweging tussen vrije schoolkeuze en het tegengaan van segregatie. Tijdens de workshop “inschrijvingsbeleid” op de...