Selectie en hierarchisering

We stellen hier een analyse voor van de factoren die (al dan niet) het grote verschil in prestaties kunnen verklaren dat reeds enkele jaren in de PISA-tests wordt waargenomen als men de leerlingen van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap van België vergelijkt. We tonen eerst aan dat de sociale samenstelling of de etnische herkomst van de leerlingen slechts zeer gedeeltelijk deze kloof verklaren. Vervolgens analyseren we de verschillen qua selectie (oriëntering, overzitten). We zullen het kort hebben over de inzet van de leerlingen bij het afleggen van de tests. Tenslotte onderstrepen we de doorslaggevende rol van de verschillen bij de eindtermen en de leerplannen en tussen de budgettaire middelen en de omkadering in beide gemeenschappen

Dat het Vlaamse onderwijs zwaar tekortschiet inzake gelijke kansen, is geen nieuwe vaststelling. Maar welke mechanismen zijn er verantwoordelijk voor dat de school de reproductie van ongelijkheden naar sociale en etnische afkomst in stand houdt? Dit is het vertrekpunt van het boek “De school van de ongelijkheid”.

Het aantal jongeren dat het Vlaamse leerplichtonderwijs verlaat zonder diploma of getuigschrift, stijgt de jongste jaren systematisch. In 1999 verliet ongeveer 12,3 procent van de leerlingen de school zonder kwalificatie. In 2006 ging het om 14,5 procent. Dat blijkt uit een onderzoek van het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen, in opdracht van de Vlaamse overheid.

In 2000 hebben onderzoekers in opdracht van de OESO vele tienduizenden leerlingen (15-jarigen) in een dertigtal landen getest op vaardigheden inzake lezen, wiskunde en...

Mensen zonder papieren worden voortaan uitgesloten van de lessen Nederlands voor anderstaligen (NT2) in het volwassenenonderwijs. In het Vlaams Parlement stemde enkel Groen! tegen dit onderdeel van Onderwijsdecreet XXI. Vanuit de sector van het volwassenenonderwijs en de basiseducatie, de integratiesector, de onderwijsvakbonden, inrichtende machten … kwam er veel protest. Op dinsdag 14 juni werd in Antwerpen, Brussel, Kortrijk, Gent, Sint-Niklaas en Leuven actie gevoerd: ‘Babylon in Vlaanderen? Te stom voor woorden’ !

In La Libre Belgique van 26 april stond een interview van een hele pagina met professor cognitieve psychologie Wouter Duyck (Ugent). Met als titel...

Ovds (Oproep voor een democratische school) is voorstander van een lange gemeenschappelijke basisvorming voor (bijna) alle leerlingen. Tien jaar lang, van 6 tot 16 jaar, zouden (de overgrote meerderheid van) de leerlingen samen blijven om pas nadien een studierichting te kiezen. De basisvorming zou veelzijdig en van hoge kwaliteit moeten zijn. Een combinatie van algemene en polytechnische vorming, met ook méér tijd voor lichamelijke opvoeding, kunst en expressie en handvaardigheden. Velen vinden deze optie wel lovenswaardig maar niet realistisch. Zij geloven niet dat een lange gemeenschappelijke stam haalbaar is tenzij met een sterke neerwaartse nivellering van het onderwijsniveau. Zij wijzen op de grote niveauverschillen tussen leerlingen op de leeftijd van 12 jaar. In het dossier "Iedereen bekwaam" (De democratische school, nr. 49, januari 2012) stofferen wij de zienswijze dat de overgrote meerderheid van de jongeren in staat is om een (algemeen vormende en polytechnische) basisopleiding van lange duur met succes te voltooien.

De auteurs van “De school van de ongelijkheid”, Nico Hirtt, Ides Nicaise en Dirk de Zutter namen deel aan een panelgesprek tijdens de "zes uren voor de democratische school" op 20 oktober in Brussel. Moderator was Chico Detrez (voorzitter ACOD-Onderwijs, Antwerpen) die een reeks vragen had voorbereid.

"School in zicht" is een organisatie die (kansrijke) ouders aanspoort om hun kinderen naar een buurtschool te sturen. Ouders worden samen gebracht en gaan een aantal scholen bezoeken. Nadien kiezen de ouders enkele (arme) concentratiescholen uit waar ze hun kinderen gezamenlijk willen inschrijven.

Zuiver etnische factoren bepalen mee de achterstand van allochtonen op school. Dat zegt de Gentse onderzoeker Stijn Baert in zijn doctoraalproefschrift, waarvan resultaten werden gepubliceerd in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift 'Economics of Education Review'.