Selectie en hierarchisering

‘Sinds de bekendmaking van de PISA-resultaten eerder deze week brak er een kakofonie aan tegenstrijdige opinies en analyses los’, schrijft minister Hilde Crevits in...

De Standaard publiceert deze week een reeks artikels over de ongelijkheid in België. Aan de hand van nooit eerder gepubliceerd (of weinig bekend) statistisch materiaal. Vandaag (10 september) is het de beurt aan onderwijs. Daarbij maakt De Standaard gebruik van het (statistisch) onderzoek van Nico Hirtt van de “vzw Oproep voor een democratische school” (Ovds).

Dat het Vlaamse onderwijs zwaar tekortschiet inzake gelijke kansen, is geen nieuwe vaststelling. Maar welke mechanismen zijn er verantwoordelijk voor dat de school de reproductie van ongelijkheden naar sociale en etnische afkomst in stand houdt? Dit is het vertrekpunt van het boek “De school van de ongelijkheid”.

In Gent heeft het Lokaal Overlegplatform (LOP) voor het basisonderwijs op 22 september 2008 beslist dat kinderen uit de buurt van de school voorrang zullen krijgen als er plaatsen te kort zijn. Met deze regeling zouden kampeertoestanden voor de scholen van de baan moeten zijn. In Gent zullen alle aanmeldingen en inschrijvingen van nieuwe leerlingen in basisscholen door een centrale computer worden geregistreerd zodat dubbele inschrijvingen worden vermeden.

Sociale ongelijkheid in het onderwijs... De cijfers Het HIVA heeft reeds een lange traditie in het bestuderen van sociale ongelijkheid in het onderwijs. Recente gegevens...

Mensen zonder papieren worden voortaan uitgesloten van de lessen Nederlands voor anderstaligen (NT2) in het volwassenenonderwijs. In het Vlaams Parlement stemde enkel Groen! tegen dit onderdeel van Onderwijsdecreet XXI. Vanuit de sector van het volwassenenonderwijs en de basiseducatie, de integratiesector, de onderwijsvakbonden, inrichtende machten … kwam er veel protest. Op dinsdag 14 juni werd in Antwerpen, Brussel, Kortrijk, Gent, Sint-Niklaas en Leuven actie gevoerd: ‘Babylon in Vlaanderen? Te stom voor woorden’ !

Eind 2004 werden de resultaten bekend gemaakt van PISA 2003 (Program for International Student Assessment), een vergelijkend onderzoek dat in 2003 bij 15-jarige leerlingen uit 48 landen werd uitgevoerd onder de auspiciën van de OESO. Wat bij het bredere publiek (van leerkrachten) van het PISA-onderzoek bekend is, beperkt zich meestal tot de vergelijking van de gemiddelde scores voor wiskunde of leesvaardigheid tussen verschillende landen of regio's. Zo weet men dat de jonge Vlamingen “kampioenen” in wiskunde zijn, terwijl de gemiddelde resultaten van de leerlingen van het Franstalig onderwijs tot de slechtste van de OESO behoren. Van de vele informatie die het PISA-onderzoek oplevert, zijn deze gemiddelde scores nochtans de minst betrouwbare als men wil vergelijken. Wie de moeite doet om in de gigantische gegevensbestanden van PISA te graven, vindt er heel wat andere informatie van onschatbare waarde. Met dit artikel starten we een reeks studies die gebaseerd zijn op de statistische verwerking en op exclusieve analyses van PISA 2003. In dit eerste artikel stellen we over de sociale ongelijkheid in het Belgisch onderwijs enkele onuitgegeven cijfers voor, die gebaseerd zijn op de economisch-sociale-culturele indicator “ESCS”.

In zijn boek "Gelijke Kansen op school, het kan! Zestien sporen voor praktijk en beleid" onderzoekt Ides Nicaise (redactie) een brede waaier van concrete strategieën, zowel in de klas als op school- en systeemniveau.

Het weekblad Knack en Le Soir pakten op 29 januari uit met een nieuwe studie op basis van de PISA-resultaten over de impact van de sociale afkomst op de schoolresultaten. De studie is het werk van de tweetalige lerarenorganisatie Ovds-Aped (Oproep voor een democratische school – Appel pour une école démocratique), meer bepaald van Nico Hirtt.

In deze werkgroep C van de studiedag rond het boek "De school van de ongelijkheid" waren er vier inleiders: Mohamed Chakkar, voorzitter Federatie Marokkaanse Verenigingen, Karin Heremans, directrice KA Antwerpen (Rooseveldtplaats), Piet Van de Craen, prof. VUB, specialist meertalig onderwijs (CLIL) en Hilde De Smedt, Foyer Brussel Het werden vier boeiende conferenties. De tijd voor discussie was beperkt.