De dag na de verkiezingen van 7 juni 2009 kreeg informateur Kris Peeters van de topverantwoordelijken van de Vlaamse Administratie (de Vlaamse "ministeries") een dik pak documenten. Deze "Bijdrage Vlaamse administratie aan het regeerprogramma van de aantredende Vlaamse Regering" bestaat uit 15 onderdelen: een globale omgevingsanalyse, een globaal financieel kader en 13 "beleidsdomeinspecifieke" bijdragen. De bijdrage voor het beleidsdomein "onderwijs en vorming" telt 114 bladzijden en werd opgesteld door verantwoordelijken van het Departement Onderwijs en Vorming.

Het Vlaams regeerakkoord 2004-2009 stipuleerde: “Vlaanderen moet verder evolueren naar een ondernemende, innoverende, lerende en creatieve samenleving.” Meer ondernemen was dus een topprioriteit voor de coalitie van CD&V-NVA, Open VLD en Spa-Spirit.

Is er tussen 2004 en 2009 meer geld geïnvesteerd in ons onderwijs? In het Vlaams onderwijs? In het Franstalig onderwijs? Als sluitstuk van zijn 10-puntenprogramma vraagt Ovds dat het onderwijsbudget in ons land minstens 7% van het bbp (bruto binnenlands product) zou bedragen.

Strikte, duidelijke en samenhangende didactische programma’s. Een grote pedagogische vrijheid voor de leerkrachten, op voorwarde dat de vooropgezette gemeenschappelijke doelen worden bereikt. Een gecentraliseerde evaluatie, niet in dienst van de concurrentie tussen de verschillende onderwijsinstellingen, maar om te werken aan de ongelijkheden tussen de resultaten van de leerlingen.

Het derde punt van het 10-puntenprogramma van Ovds spreekt zich uit voor een andere aanpak van het inschrijvingsbeleid in de scholen. Het individuele recht van de ouders om een school voor hun kind te kiezen (de vrije schoolkeuze) is ondergeschikt aan de noodzaak om voor alle kinderen een school te vinden die gemakkelijk toegankelijk is (te voet, met de fiets of met openbaar vervoer of de schoolbus) en waar een sociale mix gegarandeerd is.

Eén van de peilers in het 10 - puntenprogramma van Ovds is een gemeenschappelijke basisvorming tot 16 jaar (dit komt overeen met het 4de jaar in het secundair onderwijs). Tot die leeftijd zou iedereen hetzelfde onderwijs moeten genieten, zonder allerhande specialisaties.

Vijf jaar (2004-2009) onderwijsbeleid bespreken binnen een beperkt dossier is onbegonnen werk als men volledigheid nastreeft. Minister Vandenbroucke heeft op vele deelterreinen belangrijke initiatieven genomen. Ook in het Franstalig onderwijs is er een en ander gebeurd.

Dat we tijdens de Vlaamse regeringsvorming weinig horen over onderwijs, maakt JAN VAN DAMME ongerust. Het beleid van de voorbije jaren was goed, maar het kan beter, zowel voor het basis- als voor het secundair onderwijs. (Vrije tribune in De Standaard, 3 juli 2009)

Het Vlaamse secundair onderwijs scoort traditioneel heel goed in internationale vergelijkende studies. De PISA-resultaten geven bijvoorbeeld aan dat onze 15-jarigen tot de Europese top behoren inzake wiskunde, wetenschappen en leesvaardigheid. Ook ons talenonderwijs is van een hoog niveau.

Op vraag van onderwijsminister Frank Vandenbroucke werkte vanaf april 2008 een 15-koppige kerngroep, ondersteund door een reflectiegroep en diverse hoorzittingen, aan een ‘blauwdruk’ voor een hervorming van het secundair onderwijs. Aan het hoofd van de commissie stond Georges Monard, die gedurende 20 jaar actief betrokken is geweest bij alle grote onderwijshervormingen, eerst op federaal niveau, nadien op Vlaams en gedurende vijftien jaar secretaris-generaal was van de Vlaamse onderwijsadministratie. Op 20 april 2009 werd het voorstel van de Commissie Monard gepubliceerd onder de titel “Kwaliteit en kansen voor elke leerling. Een visie op de vernieuwing van het secundair onderwijs”.

Eén dezer dagen worden beslissingen genomen inzake het in evenwicht brengen van de Vlaamse begroting. Het ziet er naar uit dat ook de onderwijssector niet zal gespaard worden. COC waarschuwt de regeringsonderhandelaars niet te raken aan de personeelsomkadering in het onderwijs, ook niet deze van het secundair onderwijs.

In zijn commentaarstuk “Vrienden zijn emanciperend” stelt Guy Tegenbos in De Standaard: “Allochtone leerlingen die minstens één autochtone medeleerling als vriend(in) hebben, slagen gemakkelijker. (…) Dat leert ook dat witte scholen én zwarte scholen contraproductief zijn. Segregatie is geen goede methode van emancipatie.” De centrale opdracht van het onderwijs is de emancipatie van alle leerlingen te bereiken. Als de polarisatie tussen witte en zwarte scholen dit doel in de weg staat moeten we daar tegenin gaan, moeten we de segregatie aanpakken. D.w.z. allochtone én autochtone leerlingen zo gelijkmatig mogelijk over alle scholen verdelen, zodat in elke school een sociale mix tot stand komt.

Het hoofddoekenverbod in het Koninklijk Atheneum Antwerpen is niet moedig te noemen, maar de autochtone oudergemeenschap van Antwerpen en de omliggende scholen die dit verbod al jaren als concurrentiewapen gebruiken, zijn evenzeer te blameren, vindt Ides Nicaise.

Over de hele Duitse Bondsrepubliek ging van 15 tot 19 juni de reeds lang geplande nationale onderwijsstaking door. Scholieren, studenten, leerkrachten, hogeschooldocenten en universiteitsprofessoren namen eraan deel.