Onderwijsvakken

La Louvière is een nieuwe stad. In het midden tussen de steenkolenbekkens van Mons en Charleroi ontwikkelt zich in de 19de eeuw de industriële activiteit rond de steenkoolmijnen en de staalovens van La Louvière: Le Centre. Het lot van La Louvière is onherroepelijk verbonden met dat van de familie Boël, die fortuin begon te vergaren toen in 1880 een kinderloze Ernest Boucquéau zijn staalfabriek in La Louvière naliet aan zijn boekhouder Gustave Boël (1837-1912). Even onherroepelijk verbonden met het lot van deze stad is de immigratie van Italiaanse arbeiders. 50 % van de bevolking van La Louvière heeft Italiaanse roots. Prof. Anne Morelli (ULB), zelf in België geboren uit Italiaanse immigranten, gidst ons naar La Cantine des Italiens en le Bois du Luc. Beklijvend…

"Ja, da's echt een knappe leerling. Hij heeft een knobbel voor talen." Je hoort dergelijke uitspraken zo vaak onder leerkrachten. Dat is best ergerlijk. Zulke zinswendingen gaan immers terug op de frenologie, een pseudo-wetenschappelijke discipline uit de negentiende eeuw. Daarin werd verdedigd dat aanleg en karakter bepaald worden door een uitwas van bepaalde hersendelen - wat men zou kunnen vaststellen aan de vorm van de schedel, die immers speciale knobbels zou vertonen. Hier en daar kan je nog een zonderling vinden die de frenologie beoefent, maar eigenlijk werd die discipline totaal verlaten. In ons taalgebruik zit veel pseudo-wetenschappelijke onzin vervat. Vaak zijn we ons daar niet van bewust. Met "de zon komt op in het oosten" zitten we in het lang vervlogen geocentrische wereldbeeld. En wat dacht je van "hout vasthouden!"? Bepaalde voorwetenschappelijke en pseudo-wetenschappelijke 'kennis' blijft echter wel op die manier bestaan. Ze wordt van generatie op generatie overgeleverd. En als leerkrachten al niet beter weten ...

Op zaterdag 20 oktober is Edward de Maesschalck onze gids tijdens een educatieve wandeling in het kader van de "zes uren voor de democratische school" rond het leven en werk van Karl Marx in Brussel (1845-1848). Als smaakmaker biedt hij ons hier de tekst aan van zijn redevoering bij de voorstelling van zijn boek "Marx in Brussel" (Davidsfonds) dat in 2005 verscheen. Edward de Maesschalck is doctor in de geschiedenis en programma-adviseur voor Canvas (VRT).

De geologie is de wetenschap van de Aarde. Je kan de wereld niet begrijpen zonder degelijke kennis en begrip van de planeet waarop we leven. In de lessen aardrijkskunde komen nu bepaalde onderdelen van de geologie aan bod. Wij pleiten echter voor een afzonderlijke cursus geologie.

Een debat over ICT in de klas kan vele kanten uit, zeker met drie mondige en kritische deskundigen als Martin Valcke, Kristof Verslype en Peter De Koning. Zij kregen tijdens de workshop op de “zes uren voor de democratische school” (19 oktober 2013) twee vragen, als startpunt voor de uitwisseling: Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen van ICT in het onderwijs? Welke kennis en vaardigheden inzake ICT zou elke leerling na het doorlopen leerplichtonderwijs moeten bezitten, welke bagage hebben we nodig om te functioneren in de geïnformatiseerde maatschappij? Met name op de eerste vraag gingen de drie sprekers uitgebreid in.

Als ik in één zin mijn standpunt over het invoeren van informatie- en communicatietechnologieën (ICT) op school moet samenvatten, dan zeg ik doorgaans dat die er vooral komen onder druk van de economische spelers, altijd op zoek naar nieuwe markten en goedkope arbeid. Dan krijg ik vaak het verwijt ‘voorbijgestreefd’ te zijn,of zelfs ‘een machinebreker’, de saboteur van de 21ste eeuw. Niks is nochtans minder waar. Ik behoor tot de generatie die zich zodanig gepassioneerd bezig hield met de informatica en haar toepassingen dat ze mag beschouwd worden als een grote verspreider ervan.

In De Standaard ontspon zich de voorbije maand augustus een debat over de verhouding tussen evolutieleer en creationisme in het onderwijs. Begin juli vroeg Luc Van den Brande (CD&V) om de stemming over een rapport van de Raad van Europa uit te stellen. Dit rapport verwijst het creationisme resoluut naar de prullenmand en bestempelt het zelfs als een gevaar voor de mensenrechten. Van den Brande stelde “...geen ruimte laten voor hen die geloven in een Schepper ...is te kort doen aan levensbeschouwingen die daarop steunen...”. De vraag is natuurlijk waar en wanneer die ruimte geboden moet worden.

Het voorjaar van 2019 stond voor leerlingen en leerkrachten in het teken van de strijd tegen de klimaatopwarming. Maar liefst 20 keer staakten leerlingen...

Op 20 en 21 augustus organiseeden het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) en de promotoren van het project Wetenschapscommunicatie & Evolutietheorie (Universiteit Gent) een zomercursus over de evolutieleer. Nu zijn de powerpoints en de teksten van deze cursus beschikbaar.

Een groep van leraren, opvoeders en studenten volgt Frans De Maegd (1) voor een wandeling langs de "hauts lieux" van de revolutie van 1830 in België. Even vergezelt ons een nationale regenbui.