Onderwijs kritisch bekeken

In september 2010 kwam minister Smet met een eerste oriëntatienota voor de hervorming van het secundair onderwijs. Een jaar lang gaven allerlei onderwijsactoren hun opmerkingen en kritieken. Smet stelde een meer omvattende conceptnota in het vooruitzicht tegen eind 2011, daarna tegen de zomer van 2012 … In zijn beleidsnota (2009-2014) voor onderwijs had hij nog een conceptnota vooropgesteld tegen midden 2010.

Méér dan 50.000 kinderen en jongeren starten het nieuwe schooljaar in het Vlaams buitengewoon basis-of secundair onderwijs. Het “buitengewoon” onderwijs is er voor kinderen met een ernstige lichamelijke of mentale stoornis of handicap.

Minister van onderwijs Hilde Crevits gaf de resultaten en conclusies vrij van een grootschalige kwantitatieve screening (1) van het Vlaams secundair onderwijs. Deze screening zal besproken worden in de debatten over de hervorming of modernisering van het secundair onderwijs. We nemen je mee door de conclusies, en koppelen die aan onze eigen visie op de hervorming van het secundair onderwijs in Vlaanderen.

Op vraag van onderwijsminister Frank Vandenbroucke werkte vanaf april 2008 een 15-koppige kerngroep, ondersteund door een reflectiegroep en diverse hoorzittingen, aan een ‘blauwdruk’ voor een hervorming van het secundair onderwijs. Aan het hoofd van de commissie stond Georges Monard, die gedurende 20 jaar actief betrokken is geweest bij alle grote onderwijshervormingen, eerst op federaal niveau, nadien op Vlaams en gedurende vijftien jaar secretaris-generaal was van de Vlaamse onderwijsadministratie. Op 20 april 2009 werd het voorstel van de Commissie Monard gepubliceerd onder de titel “Kwaliteit en kansen voor elke leerling. Een visie op de vernieuwing van het secundair onderwijs”.

Het is geen toeval dat minister Crevits niet langer van een hervorming van het secundair spreekt, maar van een modernisering. Wat vorige week is...

In september 2010 bracht onderwijsminister Pascal Smet een oriëntatienota uit over de hervorming van het secundair onderwijs met als titel “Mensen doen schitteren”. Sindsdien hebben heel wat organisaties over de inhoud van deze nota hun zeg gedaan.

Dat we tijdens de Vlaamse regeringsvorming weinig horen over onderwijs, maakt JAN VAN DAMME ongerust. Het beleid van de voorbije jaren was goed, maar het kan beter, zowel voor het basis- als voor het secundair onderwijs. (Vrije tribune in De Standaard, 3 juli 2009)

Op 14 mei 2009 organiseerde School+ in Leuven een studienamiddag rond het thema "Hervorming van het secundair onderwijs: een mijlpaal in de democratisering?". Georges Monard kwam er de "blauwdruk" voor de hervorming van het secundair onderwijs voorstellen die een werkgroep onder zijn leiding gedurende een jaar, sinds april 2008, heeft uitgewerkt. Idès Nicaise, professor van het HIVA-KUL en auteur van o.a. "Gelijke kansen op school: het kan! " (uitgeverij Plantyn) toetste af of de voorgestelde hervorming gelijke kansen in het onderwijs bevordert. Andere sprekers waren Patrick Weyn (directeur Provinciaal Onderwijs Vlaanderen en voorzitter van de commissie "hervorming secundair onderwijs" binnen de Vlaamse Onderwijsraad), Ludo De Caluwé (voorzitter van StAM, Studiegroep Authentieke Middenscholen), Chris Rossenbacker (directrice KA Schaarbeek). Het verslag dat hier volgt is van de hand van Marc Maes, coördinator van Boco (Brussels Overleg- en Coördinatiecentrum van GO!)

Is Vlaanderen toe aan een hervorming van het secundair onderwijs? En kan het Vlaams onderwijs iets leren van de hervorming in andere Europese landen? Hierover hield Roger Standaert, directeur van de Entiteit Curriculum (verantwoordelijk voor de "eindtermen") van het Departement Onderwijs van de Vlaamse overheid een referaat “Het secundair onderwijs in de Europese unie op zoek naar tendensen”. We brengen hier een uitgebreid verslag van dit referaat dat werd gehouden tijdens een studiedag van WIVO (Werkgroep Informatie Vernieuwing Onderwijs op 19 januari 2010.

Op 8 mei 2012 maakte het VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) zijn visie bekend rond de hervorming van het secundair onderwijs. De visietekst “Toekomst SO in kleuren” werd in Gent voorgesteld aan een duizendtal directeurs en leden van schoolbesturen. Van de 956 Vlaamse secundaire scholen behoren er 660 tot het katholieke net dat driemaal zoveel leerlingen telt als de andere netten samen. Het is niet enkel omwille van het gewicht van de “Guimardstraat” dat deze visietekst onmisbare lectuur vormt voor wie ernstig wil meepraten over de hervorming van het secundair onderwijs. De visietekst van het VVKSO behoort, samen met de blauwdruk van de commissie Monard (april 2009), de oriëntatienota van minister Smet (september 2010) en de visietekst van Metaforum-KULeuven (januari 2012) tot de best onderbouwde en uitgewerkte voorstellen die op tafel liggen. Op 15 juni hadden we een gesprek met Chris Smits, secretaris-generaal van het VVKSO over enkele belangrijke krachtlijnen van de visietekst “Toekomst SO in kleuren”.