Arbeidskracht vormen

Als de Vlaamse en de Franstalige regeringen het over één punt eens zijn dan is het wel over de sterkere band tussen de wereld van het onderwijs en die van de onderneming. Telkens luidt de verantwoording: de tewerkstelling. Er zouden niet-ingevulde betrekkingen bestaan door onder andere een "reëel gebrek aan gekwalificeerd personeel". Om deze toestand te verhelpen zou men "het aanbod van vorming en kwalificatie-onderwijs meer moeten aanpassen aan de realiteit van de arbeidsmarkt". Het gaat hier dus om "ze aantrekkelijker te maken en meer in contact te brengen met de wereld van de arbeid". In het hoger onderwijs zal men " de sensibilisering voor het ondernemerschap moeten versterken". (citaten uit het regeerakkoord van de Franse Gemeenschap)

Ik werk als leerkracht in de Open School van Limburg-Zuid, één van de 13 Vlaamse Centra Basiseducatie (CBE). Onze historische oorsprong ligt in de tachtiger jaren toen de alfabetiseringsbeweging zich inzette voor de emancipatie van de ‘vergeten groep’ analfabeten in de samenleving. Onze toenmalige ‘core business’ was de culturele emancipatie van maatschappelijk achtergestelden. In deze periode stelden we het traditionele onderwijs medeverantwoordelijk voor de maatschappelijke uitsluiting van mensen.

"Op beleidsvlak wordt veel verwacht van de herwaardering van het technisch en beroepsonderwijs. Dat zal ook een mentaliteitswijziging vergen van vele ouders die dit soort onderwijs nog steeds als een tweede keuze of de laatste mogelijkheid beschouwen. Een achterhaalde visie die nog steeds doorwerkt als het er om gaat de studierichting van zoon of dochter te bepalen. Overigens verdient een goed opgeleide stielman tegenwoordig makkelijk meer dan een ‘gestudeerd' ambtenaar of bediende” (Editoriaal van Dirk Castrel in Gazet van Antwerpen, 25 augustus 2004)

Het Decreet betreffende de Kwalificatiestructuur werd op 30 april goedgekeurd door het Vlaams Parlement en trad in werking op 1 september 2009. De Vlaamse kwalificatiestructuur (VKS) is gebaseerd op het Europees kwalificatieraamwerk (EQF). De VKS kan verregaande gevolgen hebben voor de opleidingenstructuur van het Vlaams onderwijs. Zo wordt de oriëntatienota over de hervorming van het Secundair Onderwijs opgehangen aan de Vlaamse Kwalificatiestructuur. In onderstaand artikel brengt Willy Vermorgen een uitgebreide schets van de Vlaamse kwalificatiestructuur en van enkele problemen en oplossingen.

Grote internationale instanties, zoals de OESO en de Europese Commissie, staan een onderwijsbeleid voor dat voorrang verleent aan het bijbrengen van algemene competenties die...

In het huidig dominant discours wordt onderwijs beschouwd als “menselijk kapitaal” waarvan de ontwikkeling zowel voor het individu (in termen van employability of tewerkstelbaarheid) als voor de maatschappij (economische groei) voordelen oplevert.Dit ideologisch discours heeft als belangrijkste functie de rechtvaardiging van een nauwgezette afstemming van het onderwijs op de evoluties op de arbeidsmarkt. De analyse van de meest recente documenten van de OESO en van de Europese Unie leert ons dat deze evolutie geen kwantitatieve of kwalitatieve ontwikkeling van het onderwijs voortbrengt maar een polarisatie en een terugplooien op de zogenaamde “basiscompetenties”.

Einde juni was een aantal Vlaamse ministers op bezoek in Zwitserland. Gaan gluren bij de wat verdere buren om meer te weten te komen...

Het huidige BSO en een deel van het TSO is vandaag minderwaardig onderwijs ten opzichte van het ASO en de “sterke” richtingen van het TSO. Dit betekent niet meteen dat het ASO het model is waaraan de andere onderwijsvormen zich moeten spiegelen. Is het bestaan van hiërarchische onderwijsvormen (en onderwijsrichtingen) onvermijdelijk?