Basisteksten

De hierna volgende tekst verscheen aanvankelijk als vrije tribune ("carte blanche") in Le Soir van 27 september 1995. De "oproep voor een democratische school" was ondertekend door Vlaamse en Franstalige leerkrachten. Tijdens het bewogen schooljaar 1995-1996 (de grote stakingsbeweging in het Franstalig onderwijs tegen de besparingen van minister Laurette Onkelinx, de massale betoging tegen de benoemingsstop van minister Luc Van den Bossche) werd deze "oproep" gebruikt als petitie. Meer dan 1200 leerkrachten ondertekenden deze oproep.

Deze discussietekst - geen officieel standpunt van de OVDS - kwam tot stand na de publicatie van de studie "De Belgische schoolmislukking" in juni 2003. Sommigen verweten ons toen dat we enkel feiten vaststelden maar geen echt alternatief aanbrachten. Deze kritiek is slechts gedeeltelijk juist. Onze studie beperkte zich niet tot de vaststelling - op basis van de grote internationale onderzoeken zoals PISA - dat de kloof tussen de resultaten, en vooral hun sociale determinatie, bij ons groter is dan in de meeste andere industrielanden. Maar het is waar dat algemene oriëntaties niet volstaan om een alternatief te formuleren. Te meer omdat de problemen in het onderwijs zich niet beperken tot de kwestie van de sociale ongelijkheid (ook als dit probleem het geheel van de onderwijsproblematiek sterk markeert). Hebben wij niet ook iets te zeggen over de inhoud van het onderwijs? Over de pedagogische praktijken? Over het welbevinden (of slecht bevinden) van leerlingen en leerkrachten? Hieronder volgen enkele pistes.