Europa

Op 12 november 2012 was het tv-programma "Tegenlicht" van de Nederlandse VPRO gewijd aan het Fins onderwijs. Finland werd in de uitzending geprezen als het beste onderwijssysteem in Europa. In het programma werd gefocust op de lerarenopleiding.

In het boek “De miljonairstaks en zeven andere briljante ideeën om de samenleving te veranderen” (1) nemen Mie Branders en Michaël Verbauwhede (2) het onderwijsluik voor hun rekening. Zij komen op voor een "onderwijs voor handen, hoofd en hart". Mie Branders is gemeenteraadslid in Antwerpen, Michaël Verbauwhede zetelt in het Brussels Parlement, beiden namens de PVDA.

De educatieve systemen van de noordelijke landen hebben lange tijd, en terecht, tot voorbeeld gediend op het vlak van sociale gelijkheid. In de eerste...

Je kan er moeilijk naast kijken: de nota rond de hervorming van het secundair onderwijs puilt uit van de “competenties”. Minister Smet kiest resoluut voor “competentie-ontwikkelend onderwijs”. Sleutelcompetenties, persoonlijke competenties, sociale competenties, beroepscompetenties, wetenschappelijke competenties … De oriënteringsnota “Mensen doen schitteren” is in hoge mate schatplichtig aan de documenten van de Europese Unie over “competenties”. De lijst van “sleutelcompetenties voor een leven lang leren” die de Europese Commissie eind 2006 opstelde, wordt in bijlage overgenomen, de niveaudescriptoren van de Vlaamse kwalificatiestructuur, geënt op het Europees kwali-ficatiekader (EQF) eveneens. “We maken deze keuze niet alleen omwille van sociale en economische motieven, maar ook en vooral vanuit ontwikkelingspsychologische en onderwijskundige argumenten”, schrijft de minister. In de documenten van de Europese Commissie rijmt “competenties” nochtans op competitiviteit van de ondernemingen.

"Verschillende onderzoeken laten zien dat in het basisonderwijs sprake is van een gestage daling van het onderwijsniveau". "Een belangrijke oorzaak voor het dalende onderwijsniveau is ook het loslaten door de overheid van het toezicht op de eindtermen en inhoud van het leerplan. De grotere vrijheid die schoolmanagers op dit gebied hebben gekregen heeft vooral geleid tot vage en moeilijk te evalueren competentiedoelen en niet-onderbouwde ‘innovatieve' onderwijsconcepten". "Competentiebeloning, een prestatiebeloning voor personeel dat zich op een ‘bijzondere manier' onderscheidt, leidt tot onnodige verdeeldheid". "Steeds minder docenten moeten steeds meer studenten opleiden. Zelfstudie is een toverwoord geworden, contact met docenten lijkt van secundair belang". Deze uittreksels komen uit het verkiezingprogramma van de Socialistische Partij (SP) die bij de jongste verkiezingen de derde grootste partij in Nederland werd. Hieronder publiceren we het hoofdstuk onderwijs uit het verkiezingsprogramma (2006-2010) van de Nederlandse SP.

Je moet maar durven. Op het moment dat leerlingen aan hun examens begonnen, legden duizenden Poolse leerkrachten en ander onderwijspersoneel het werk neer voor...

Philippe Meirieu , één van de meest bekende pedagogen in Frankrijk, stelt vragen bij het digitaal afstandsonderwijs dat nu wordt uitgerold. Hij heeft steeds...

In filmzalen Zed (Leuven en Hasselt), Sphinx (Gent), Lumière (Antwerpen en Brugge), Palace (Brussel), Buda (Kortrijk) kun je de film “Herr Bachmannn und seine...

"Europa zegt niet wat het doet; het doet niet wat het zegt. Het zegt wat het niet doet; het doet wat het niet zegt. Dat Europa dat men voor ons opbouwt is een gezichtsbedrog" (Pierre Bourdieu). De Europese onderwijspolitiek bestaat niet, althans niet in de verdragen. En toch komt men ze voortdurend tegen in Europa. Die onderwijspolitiek is moeilijk herkenbaar maar zeer reëel aanwezig.

In “Klasse” (september 2013) verscheen een reportage van een studiebezoek van vier Vlaamse leerkrachten aan onderwijsinstellingen in Finland. Onder de nogal provocerende titel: “Finland: punten geven bij wet verboden” geven de betrokken Vlaamse leerkrachten een globaal positief beeld van het Fins onderwijs. Het artikel lokte heel wat reacties uit. Hieronder volgen enkele persoonlijke notities van Ludo Merckx, een onderwijzer met een lange staat van dienst, o.a. in "De Buurt", een Gentse basisschool van FOPEM (Federatie open en pluralistische emancipatorische methodescholen) met als kenmerk "projectonderwijs". Hij maakt enkele vergelijkingen met zijn eigen klaspraktijk.