Sinds de jaren tachtig organiseert Foyer 1Regionaal integratiecentrum Foyer, Werkhuizenstraat 25, 1080 Brussel – Tel. 02-609.55.63 in enkele Brusselse scholen een parallel curriculum voor leerlingen van Spaanse, Italiaanse en Turkse origine. Leerlingen die één van deze talen als thuistaal hebben, krijgen een deel van het curriculum in die taal aangeboden. Sofie Jonckheere en Patrizia Civetta, medewerksters van de Foyer, brachten op 20 oktober tijdens de “zes uren voor de democratische school” een enthousiasmerend verhaal over deze ervaringen van “onderwijs in eigen taal en cultuur”.
Het project werkt in zes Nederlandstalige basisscholen in Brussel, met subsidies van het Vlaamse ministerie van Onderwijs. Het neemt de moedertaal en de cultuur van de kinderen op in het curriculum en bouwt daarop voort om de kinderen actieve meertalige en inter-culturele vaardigheden bij te brengen en er evenwichtige volwassenen van te maken.
De kinderen voelen er zich goed bij, ze voelen zich meer betrokken en geïntegreerd en stromen over het algemeen beter door naar het secundair onderwijs. Er is nauw contact met de ouders, de leraren/leraressen vergaderen wekelijks, om de vorderingen van de leerlingen precies op te volgen en snel bijsturing mogelijk te maken.
In elk jaar worden een aantal uren moedertaal gegeven, maar dat vermindert gradueel in de hogere jaren ten voordele van het Nederlands Uit opvolging en onderzoek door taal- en onderwijskundigen blijkt dat het geheel een positief resultaat oplevert. De kennis van het Nederlands boet niet in door de aandacht voor de moedertaal. Deze vorm van onderwijs heeft een talensensibiliserend effect, het ondersteunt het zelfvertrouwen en de identiteitsontwikkeling en leidt tot reële meertaligheid.
De kinderen ontwikkelen een evenwichtige persoonlijkheid en hebben een positieve houding tegenover andere talen en culturen. Ze leren ‘meta-vaardigheden’ die het leren van talen en het communiceren bevorderen.
De methode is inductief : vanuit de praktijk op school en /of thuis. De leerlingen leren op een constructivistische manier, ontdekkend en coöperatief, door spelvormen en expressie. De methode is vakoverschrijdend en indirect, via een ‘omweg’. Het interculturele aspect komt aan bod via culturele ‘koffers’ met attributen om typische spelletjes, feesten, nationale specialiteiten vorm te geven.
De leerkrachten krijgen speciale vormingen in speciale instellingen in het buitenland. Ze leren werken met concepten van taalbeschouwing, het didactisch aanwenden van thuistalen. De leerkrachten hebben Nederlands als moedertaal, maar er zijn ook leerkrachten van allochtone afkomst.
De leerkrachten van Foyer werkten een viertal boeken met origineel leermateriaal uit. Een ervan bevat materiaal van verschillende vreemde talen en heet : “Thuis spreek ik ook !” Het aantal kinderen neemt elk jaar nog toe: van een totaal van 192 in 1989-1990 tot 494 in 2006-2007.
Minister Vandenbroucke erkent in zijn nota rond talenbeleid weliswaar het belang van onderricht in de thuistaal, maar hij opteert niet voor een uitbreiding ervan in andere steden.. De (taal)diversiteit neemt immers alsmaar toe, waardoor in als maar meer thuistalen onderricht zou moeten verstrekt worden en het onmogelijk wordt voor elk van die talen onderricht te voorzien. Ook de uurroosters leggen beperkingen op qua aantal lesuren. Tenslotte vindt de minister dat het belang van het Nederlands als middel om zich in de maatschappij in te schakelen en om een gepaste job te vinden is toegenomen. De opdracht van Foyer wordt binnenkort geëvalueerd.
De deelneemsters aan de workshop konden zich aan de hand van video’s een concreet beeld vormen. De deskundige en enthousiaste toelichting door Sofie Jonckheere en Patrizia Civetta, medewerksters van de Foyer, werd ten zeerste geappprecieerd door de deelnemers, die zich ook exemplaren van het lesmateriaal konden aanschaffen.
Contact: sofie.jonckheere@foyer.be – www.foyer.be
Met succes een vreemde taal aanleren
References
