Europa

Het onderwerp leek dood en begraven. Na de gekte van de jaren 1997-2000 was de “numerieke competenties”–hersenspoeling ietwat geluwd. Maar daar gaan we weer....

In een eerste artikel over het PISA-onderzoek 2003 hebben we aangetoond wat intussen genoegzaam bekend is: de onderwijssystemen in ons land, zowel het Nederlandstalig als het Franstalig, hebben het trieste voorrecht tot de meest ongelijke van de leden van de OESO te behoren. Tijd nu om deze vaststelling te overstijgen en er de redenen van te ontleden. Ook daar biedt het PISA-onderzoek een zeer verhelderende overvloed aan statistisch materiaal. Dit artikel wil enkele karakteristieken van het Belgisch onderwijs vergelijken met het Finse.

Het imago van de Duitse scholier is allerbelabberdst. De Jip en Janneke-taal van de sensatiekrant Bild Zeitung is vaak al te hoog gegrepen voor...

De educatieve systemen van de noordelijke landen hebben lange tijd, en terecht, tot voorbeeld gediend op het vlak van sociale gelijkheid. In de eerste...

"Verschillende onderzoeken laten zien dat in het basisonderwijs sprake is van een gestage daling van het onderwijsniveau". "Een belangrijke oorzaak voor het dalende onderwijsniveau is ook het loslaten door de overheid van het toezicht op de eindtermen en inhoud van het leerplan. De grotere vrijheid die schoolmanagers op dit gebied hebben gekregen heeft vooral geleid tot vage en moeilijk te evalueren competentiedoelen en niet-onderbouwde ‘innovatieve' onderwijsconcepten". "Competentiebeloning, een prestatiebeloning voor personeel dat zich op een ‘bijzondere manier' onderscheidt, leidt tot onnodige verdeeldheid". "Steeds minder docenten moeten steeds meer studenten opleiden. Zelfstudie is een toverwoord geworden, contact met docenten lijkt van secundair belang". Deze uittreksels komen uit het verkiezingprogramma van de Socialistische Partij (SP) die bij de jongste verkiezingen de derde grootste partij in Nederland werd. Hieronder publiceren we het hoofdstuk onderwijs uit het verkiezingsprogramma (2006-2010) van de Nederlandse SP.

Bij internationaal vergelijkend onderzoek, zoals de Pisa-onderzoeken van 2000 en 2003, scoort het Fins onderwijs zeer goed. Het combineert een hoog gemiddeld niveau met beperkte sociale ongelijkheid tussen de scholen en de leerlingen. Tijdens de “10 uren voor de democratische school” in november 2005 was er een werkwinkel over onderwijs in Finland. De twee sprekers waren Leen Leemans, die voor het tijdschrift Klasse van het departement onderwijs, in Finland een conferentie over het Finse onderwijs bijwoonde, en Ella Desmedt, verbonden aan het Hoger Instituut van de Arbeid van de KUL, die een stapel literatuur over het Finse onderwijs doornam en van daaruit de context van de Finse onderwijs duidde. Nadien volgde nog een interessante gedachtenwisseling.

In het novembernummer van "Klasse", het tijdschrift van het Vlaamse ministerie voor onderwijs dat bij alle leerkrachten in de bus komt, heeft het departement onderwijs met steun van de Europese commissie een advertentie van vier bladzijden over de Europese onderwijspolitiek geplaatst. "De Top van Lissabon van maart 2000 was een heel belangrijke Top. Daar beslisten de regeringsleiders dat Europa tegen 2010 de meest dynamische en competitieve, op kennis gebaseerde economie van de wereld moet zijn. Onderwijs en vorming kregen in dit plaatje een belangrijke rol toebedeeld. (...) Om de meest dynamische kenniseconomie te worden, moet er op verschillende terreinen actie worden ondernomen. De Europese onderwijsministers zijn overeengekomen om gemeenschappelijke uitdagingen naar voren te schuiven. Deze gemeenschappelijke uitdagingen zijn 13 doelstellingen geworden", stelt de advertentietekst.

Vorig jaar verscheen in Nederland het “Parlementair Onderzoek Onderwijsvernieuwingen”, beter bekend als “het rapport Dijsselbloem”. Het rapport veroorzaakte nogal wat commotie, vanwege het vernietigende eindoordeel. Vervolgens verbonden sommigen in binnen- en buitenland hieraan hun eigen conclusies omtrent het falen van het Nederlandse onderwijsmodel en de toekomst van het onderwijs in eigen land. Niet al deze gevolgtrekkingen waren even gerechtvaardigd en gebaseerd op de feiten.

Luk Dewulf en Inge Wagemakers maakten een documentaire over migratie en onderwijs. EXIT CONCENTRATIE duurt 1 uur en werd reeds uitgezonden op AVS (regionale tv-zender) en de digitale zender Stories. Het Belgische onderwijssysteem, dat uitblinkt in ongelijkheid tussen leerlingen, wordt vergeleken met Finland waar topprestaties en gelijkheid succesvol samengaan.

In september 2003 richt de Franse minister van nationale opvoeding, Luc Ferry, een commissie op, onder leiding van Claude Thélot, met twee opdrachten. Ten eerste een "breed debat" over het onderwijs organiseren met alle betrokkenen (leraars, ouders, verenigingen, vakbonden...).Ten tweede: "toekomstgericht nadenken teneinde de mogelijke evolutieschema's vast te leggen van ons lager en secundair onderwijssysteem". Een jaar later is Ferry vervangen door Fillon, maar de commissie Thélot heeft haar taak volbracht. Na 26.000 vergaderingen, 300 schriftelijke bijdragen van allerlei verenigingen, 1500 brieven en 15.000 e-mailberichten en na een eerste syntheserapport van de discussies in april 2004, overhandigt Claude Thélot op 16 oktober 2004 aan president Jacques Chirac zijn eindrapport, getiteld: “Pour la réussite de tous les élèves” ("Voor het welslagen van alle leerlingen”). Alle uittreksels in dit artikel komen uit dit eindrapport.