Pedagogie

In onderstaand artikel vertelt Charles Ducal, dichter des Vaderlands, over zijn ervaring met poëzie in een klas van toekomstige bouwvakkers in een school in Henegouwen.

In deze opinie wil ik even stilstaan bij de roep naar 'remediëren' in onderwijsvoorstellen. 'Remediëren' is een meer dan ingeburgerd woord binnen ons onderwijssysteem. Het is de passe-partout om alles waarin we tekort schieten mee op te vangen en zo te sussen waar er gedonder is over uitval, over het niet behalen van een vooropgesteld niveau

Bij de workshop Freinet in het secundair onderwijs tijdens "Gent anders bekeken" (7 mei 2011), werden de deelnemers opgevangen door leerkrachten die de driejarige opleiding ‘Freinet secundair’ volgen. Luc Heyerick, verantwoordelijke voor de opleiding, introduceerde de workshop en vervolgde met een rondje om te weten waar de interesses van de deelnemers lagen.

De voorbije maanden werkten enkele scholen in Antwerpen samen met dienstencentra en theaters in Borgerhout en in Zuid-Afrika. Ouderen en Afrikaanse toneelspelers leerden de Antwerpse kinderen nieuwe dingen aan. Deze uitwisseling werd op 24 mei afgesloten met een conferentie met muziek, zang, dans en spel in het theater van Sering vzw in Borgerhout.

Lessen aanbieden in de thuistaal heeft in veel landen zijn nut bewezen: die kinderen halen betere resultaten. PIET VAN DE CRAEN, PIET VAN AVERMAET en MACHTELD VERHELST moeten dan ook verbijsterd vaststellen dat de minister van Onderwijs het proefproject schrapt.

Beste leerkracht, Vanaf 1 september 2010 zijn de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelstellingen voor het secundair onderwijs in werking getreden. De geactualiseerde eindtermen bieden een brede waaier aan thema’s voor relevante basisvorming. Leerlingen zouden zich daarin moeten kunnen verdiepen en kritische kennis en inzichten verwerven om de wereld beter te leren begrijpen en als toekomstige burger mee te werken aan een sociaal rechtvaardige en duurzame samenleving. Eén van de zeven contexten is de sociaaleconomische context, waar er aandacht gevraagd wordt voor sociale zaken, fiscaliteit, welzijn en welvaart, consumptie, economie, arbeidsmarkt, budgetbeheer, armoede en sociaal overleg.

Het "Plantijntje", een lagere school van het Gemeenschapsonderwijs in Borgerhout, is het schooljaar op een bijzondere manier gestart. De kinderen uit de onthaalklassen anderstalige nieuwkomers ontdekken dit jaar namelijk een nieuwe manier van leren: de Worldwide Virtual Carrousel. Een methode die draait rond ict en theater. Op deze manier wil men de anderstalige leerlingen spontaan Nederlands doen spreken.

Het onderwijs is een institutie die kennis en kunde dient te verspreiden met als doel jongeren op te leiden tot kritische burgers. Maar in deze tijd, waarin de zorg voor maatschappelijke veiligheid bovenaan de publieke en politieke agenda staat, lijkt ook het onderwijs niet te ontsnappen aan het veiligheidsparadigma. Philippe Schmetz, die dit dossier samenstelde, weigert mee te gaan in het paranoïde discours over onveiligheid en vraagt zich af waarom onze politici steeds meer kiezen voor repressie en nultolerantie. Kan sociale vooruitgang en degelijk onderwijs een oplossing bieden die verder reikt?

Het onveiligheidsgevoel dat onze samenleving al een geruime tijd in zijn greep houdt, lijkt nu ook door te dringen tot in de scholen. In dit artikel wil de auteur enkele vragen stellen bij het veiligheidsbeleid dat nu maar al te vaak naar voor wordt geschoven als oplossing voor het probleem. Niet om de ogen te sluiten voor crimineel gedrag, noch voor de gevolgen ervan. Leren is niet mogelijk in een gewelddadige omgeving en geweld kan succesvol worden tegengegaan d.m.v. discipline en gezag.

De rol van het basisonderwijs is fundamenteel: niet alleen voor het aanleren van de essentiële kennis van taal en wiskunde. Ze bepaalt ook de houding van vele kinderen tegenover het leerpoces. Door dit zo te formuleren hebben we al een standpunt ingenomen: we omschreven de basiskennis en een attitudevorming. Vandaar naar het begrip ‘methodescholen’ is slechts een kleine stap.