Nieuwe ontwikkelingen in het Vlaamse en Franstalige inschrijvingsbeleid in de scholen

Facebooktwittermail

Elk jaar krijgen we op tv beelden van ouders die in de file staan of dagen en nachten kamperen voor de schoolpoort om zeker te zijn van een plaats voor hun kind volgend schooljaar. Hoewel dergelijke kampeertoestanden slechts in een zeer beperkt aantal scholen voorkomen, zijn ze gênant genoeg opdat de ministers van Onderwijs besloten er een einde aan te maken. Bovendien weten de ministers dat deze kampeertoestanden slechts het topje van de ijsberg zijn en de fundamentele problematiek van de sociale segregatie in ons onderwijs bloot leggen.

De achtereenvolgende rapporten van de vergelijkende Pisa-onderzoeken (2000, 2003, 2006) waaruit telkens blijkt dat de kloof tussen sterk en zwak presterende leerlingen en tussen de scholen nergens zo groot is en zo sterk bepaald is door de socio-economische achtergrond van de leerlingen, hebben er toe geleid dat Frank Vandenbroucke en langs Franstalige zijde Marie Arena en Christian Dupont erkennen dat de sociale segregatie in het onderwijs een probleem is dat moet aangepakt worden.

In dit dossier bespreken we achtereenvolgens de recente maatregelen langs Franstalige en Vlaamse kant op het vlak van het inschrijvingsbeleid.

Het nieuwe decreet “sociale mix” van minister Christian Dupont (PS) dat de inschrijvingen in het eerste jaar van het Franstalig secundair onderwijs reguleert, krijgt vanuit liberale en elitaire middens veel kritiek en vanuit progressieve en democratische organisaties ondersteuning, zij het gedifferentieerd en genuanceerd. We publiceren in dit verband uittreksels van een vrije tribune (verschenen in Le Soir van 29 oktober 2008) van het Platform voor de strijd tegen schoolmislukkingen (Plateforme de lutte contre l’échec scolaire) waarin men o.a. drie onderwijsvakbonden terug vindt.

In Gent komt er een nieuwe regeling voor de inschrijvingen in de basisscholen waarbij voorrang wordt gegeven aan buurtkinderen als er te weinig plaatsen zijn. Deze nieuwe regeling is mogelijk door een wijziging van het GOK-decreet die in juni 2008 door de Vlaamse meerderheidspartijen in het Vlaams Parlement werd goedgekeurd. Gent blijft echter de uitzondering in Vlaanderen. In Antwerpen vond een gelijkaardig voorstel in het LOP (Lokaal Overlegplatform) van het Basisonderwijs onvoldoende steun en elders in Vlaanderen is men zes jaar na het GOK-decreet (2002) er soms nog niet in geslaagd om gemeenschappelijke inschrijvingsperiodes voor de scholen af te spreken … of bestaat er nog geen lokaal overlegplatform.

Hoewel we als Ovds-Aped (Oproep voor een democratische school / Appel pour une école démocratique) volledig achter de “sociale mix” en achter het principe van de buurtschool staan en de positieve ontwikkelingen in het beleid en op het terrein verwelkomen, menen we dat de nieuwe regelingen in het Franstalig onderwijs en in het Gents basisonderwijs niet volstaan om in alle scholen een sociale mix en voor alle leerlingen het recht op een nabijgelegen kwaliteitsschool te garanderen. Daarom schetst Nico Hirtt nogmaals het voorstel van Ovds voor een “sociaal gecorrigeerde carte scolaire”, waarbij de overheid aan alle leerlingen (ouders) een nabijgelegen school voorstelt én de leerlingen zodanig over de scholen verdeelt dat alle scholen sociaal gemengd zijn.
Het begrip “carte scolaire” komt uit Frankrijk waar sinds 1963 een school aan de leerlingen wordt toegewezen op basis van het buurtcriterium. De “carte scolaire” heeft vele aanvallen van (extreem-)rechtse politici overleefd maar stond zelden zo zwaar onder druk als vandaag door president Sarkozy. Een artikel over de toestand in Frankrijk kon in dit dossier over het inschrijvingsbeleid dan ook niet ontbreken.

Het inschrijvingsbeleid is een gevoelig dossier dat veel passies en controverse oproept. We nodigen onze lezers uit hun kritieken en voorstellen niet te sparen. U kan ons schrijven en op zaterdag 24 januari 2009 (10u – 13u) deelnemen aan een vormings- en discussiebijeenkomst om ons standpunt te verfijnen.