Thema's

In het verkiezingsprogramma van Groen! (Vlaamse verkiezingen, 7 juni 2009) wordt veel aandacht besteed aan onderwijs. Een van de blikvangers is het pleidooi voor de "onthaaste basisschool". Groen! stelt voor om in de volgende legislatuur in elke provincie minstens 2 proefprojecten "onthaaste school" op te richten.

In het (elektronisch) tijdschrift www.brusselsstudies.be verscheen begin 2009 een studie over het (leerplicht)onderwijs in Brussel. De auteurs zijn de VUB-professoren Rudi Janssens en Piet Van de Craen en Donat Carlier, secretaris van de Franstalige "Commission consultative Formation Emploi Enseignement" (CCFEE) van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het artikel bestaat uit drie delen: vaststellingen, vragen en beleidsvoorstellen.

Het aantal jongeren dat het Vlaamse leerplichtonderwijs verlaat zonder diploma of getuigschrift, stijgt de jongste jaren systematisch. In 1999 verliet ongeveer 12,3 procent van de leerlingen de school zonder kwalificatie. In 2006 ging het om 14,5 procent. Dat blijkt uit een onderzoek van het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen, in opdracht van de Vlaamse overheid.

Op 14 mei 2009 organiseerde School+ in Leuven een studienamiddag rond het thema "Hervorming van het secundair onderwijs: een mijlpaal in de democratisering?". Georges Monard kwam er de "blauwdruk" voor de hervorming van het secundair onderwijs voorstellen die een werkgroep onder zijn leiding gedurende een jaar, sinds april 2008, heeft uitgewerkt. Idès Nicaise, professor van het HIVA-KUL en auteur van o.a. "Gelijke kansen op school: het kan! " (uitgeverij Plantyn) toetste af of de voorgestelde hervorming gelijke kansen in het onderwijs bevordert. Andere sprekers waren Patrick Weyn (directeur Provinciaal Onderwijs Vlaanderen en voorzitter van de commissie "hervorming secundair onderwijs" binnen de Vlaamse Onderwijsraad), Ludo De Caluwé (voorzitter van StAM, Studiegroep Authentieke Middenscholen), Chris Rossenbacker (directrice KA Schaarbeek). Het verslag dat hier volgt is van de hand van Marc Maes, coördinator van Boco (Brussels Overleg- en Coördinatiecentrum van GO!)

De dag na de verkiezingen van 7 juni 2009 kreeg informateur Kris Peeters van de topverantwoordelijken van de Vlaamse Administratie (de Vlaamse "ministeries") een dik pak documenten. Deze "Bijdrage Vlaamse administratie aan het regeerprogramma van de aantredende Vlaamse Regering" bestaat uit 15 onderdelen: een globale omgevingsanalyse, een globaal financieel kader en 13 "beleidsdomeinspecifieke" bijdragen. De bijdrage voor het beleidsdomein "onderwijs en vorming" telt 114 bladzijden en werd opgesteld door verantwoordelijken van het Departement Onderwijs en Vorming.

Het Vlaams regeerakkoord 2004-2009 stipuleerde: “Vlaanderen moet verder evolueren naar een ondernemende, innoverende, lerende en creatieve samenleving.” Meer ondernemen was dus een topprioriteit voor de coalitie van CD&V-NVA, Open VLD en Spa-Spirit.

Strikte, duidelijke en samenhangende didactische programma’s. Een grote pedagogische vrijheid voor de leerkrachten, op voorwarde dat de vooropgezette gemeenschappelijke doelen worden bereikt. Een gecentraliseerde evaluatie, niet in dienst van de concurrentie tussen de verschillende onderwijsinstellingen, maar om te werken aan de ongelijkheden tussen de resultaten van de leerlingen.

Dat we tijdens de Vlaamse regeringsvorming weinig horen over onderwijs, maakt JAN VAN DAMME ongerust. Het beleid van de voorbije jaren was goed, maar het kan beter, zowel voor het basis- als voor het secundair onderwijs. (Vrije tribune in De Standaard, 3 juli 2009)

Het Vlaamse secundair onderwijs scoort traditioneel heel goed in internationale vergelijkende studies. De PISA-resultaten geven bijvoorbeeld aan dat onze 15-jarigen tot de Europese top behoren inzake wiskunde, wetenschappen en leesvaardigheid. Ook ons talenonderwijs is van een hoog niveau.

Op vraag van onderwijsminister Frank Vandenbroucke werkte vanaf april 2008 een 15-koppige kerngroep, ondersteund door een reflectiegroep en diverse hoorzittingen, aan een ‘blauwdruk’ voor een hervorming van het secundair onderwijs. Aan het hoofd van de commissie stond Georges Monard, die gedurende 20 jaar actief betrokken is geweest bij alle grote onderwijshervormingen, eerst op federaal niveau, nadien op Vlaams en gedurende vijftien jaar secretaris-generaal was van de Vlaamse onderwijsadministratie. Op 20 april 2009 werd het voorstel van de Commissie Monard gepubliceerd onder de titel “Kwaliteit en kansen voor elke leerling. Een visie op de vernieuwing van het secundair onderwijs”.